Skip to Main Content
   
               

Sürdürülebilirlik Rehberi

Sürdürülebilir bir dünya yaratmak, hepimizin sorumluluğu.

Kapsam

Temiz suya erişim ve etkili sanitasyon hizmetleri, insan sağlığının korunması ile ekosistemlerin sürdürülebilirliği açısından temel öneme sahiptir. Dünya genelinde milyarlarca insan hâlen güvenli içme suyuna ve uygun sanitasyon altyapılarına erişim sağlayamamaktadır. Bu durum, su kaynaklarının kirlenmesi, bulaşıcı hastalıkların yayılması ve sosyal eşitsizliklerin derinleşmesi gibi olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma bağlamında, su kaynaklarının korunması, su kullanımının verimliliğinin artırılması ve sanitasyon hizmetlerinin kapsayıcı hale getirilmesi kritik öncelikler arasında yer almaktadır. Su altyapısına yapılacak yatırımlar, yalnızca sağlık alanını değil; eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği ve ekonomik kalkınma gibi diğer sürdürülebilirlik hedeflerini de doğrudan desteklemektedir. Kuraklık, kirlilik ve iklim değişikliği gibi tehditler, su kaynaklarını giderek daha kırılgan hâle getirmekte; sürdürülebilir su yönetimi yaklaşımları ise hem günümüz hem de gelecek nesillerin su güvenliğini teminat altına almayı amaçlamaktadır. Bireysel su tüketiminin azaltılması, sürdürülebilir su yönetimi kapsamında en etkili adımlardan biridir. Günlük yaşamda yapılan küçük değişiklikler, uzun vadede önemli miktarda su tasarrufu sağlamaktadır. Özellikle evsel kullanımda, musluklardan akan her litre su, yalnızca içme suyu kaynağı değil; aynı zamanda enerji ve altyapı kaynaklarının da ürünü olarak değerlendirilmelidir. Diş fırçalarken musluğun kapatılması, bulaşıkları elde yıkarken suyun sürekli akıtılmak yerine bir kapta durulanması gibi basit davranış değişiklikleri, günlük su tasarrufuna önemli katkı sağlamaktadır. Ayrıca, su verimliliği yüksek cihazların kullanımı – düşük akışlı duş başlıkları, çift kademeli rezervuar sistemleri ve A+ enerji sınıfı makineler – hem su tüketimini azaltmakta hem de enerji maliyetlerinde azalma sağlamaktadır. Su tüketiminin bilinçli biçimde azaltılması, yalnızca bireysel bütçeye katkı sunmakla kalmayıp; su kaynaklarının korunmasına, iklim krizinin etkilerinin hafifletilmesine ve gelecek nesillerin yaşam hakkının güvence altına alınmasına da doğrudan katkıda bulunmaktadır.

Evsel atıklar, su kaynakları üzerinde önemli bir kirletici baskı oluşturmaktadır. Lavabolardan, tuvaletlerden veya evsel temizlik faaliyetlerinden doğrudan su sistemlerine karışan kimyasallar, yalnızca insan sağlığını değil, aynı zamanda doğal ekosistemleri de tehdit etmektedir. Bu nedenle, su kaynaklarının korunmasında temel yaklaşımlardan biri, ev ortamında suya karışan kirleticilerin azaltılmasıdır. Günlük temizlikte kullanılan deterjanlar, çamaşır suyu gibi ürünler sıklıkla fosfat, klor ve ağır metaller içermektedir. Bu maddeler, arıtma tesislerinde tam anlamıyla ayrıştırılamadığında; göl, nehir ve yer altı suyu sistemlerine karışarak su kalitesinin düşmesine yol açmaktadır. Dolayısıyla çevre dostu ve biyolojik olarak parçalanabilir temizlik ürünlerinin tercih edilmesi önem arz etmektedir. Bunun yanı sıra, kullanılmış yemeklik yağların lavaboya dökülmesi hem boru sistemlerinde tıkanmalara hem de kanalizasyon altyapısında yağ birikimlerine sebep olarak ciddi sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu tür atıkların toplanarak geri dönüşüm merkezlerine ulaştırılması, altyapının korunmasına katkı sağlamakta ve çevresel zararları minimize etmektedir. Evsel kirliliğin önlenmesinde bireysel farkındalık ve sorumluluk bilinci temel unsurlardır. Her bireyin evinde uygulayacağı küçük önlemler, toplumsal düzeyde önemli çevresel kazanımlar yaratabilmektedir.

Gri su, duş, lavabo ve çamaşır makinelerinden kaynaklanan, az kirlenmiş ve yeniden kullanılabilir nitelikteki atık suyu ifade etmektedir. Bu su, uygun arıtma ve filtreleme sistemlerinden geçirildiğinde; bahçe sulama, tuvalet rezervuarlarında kullanım ve temizlik gibi ikincil amaçlar için güvenle değerlendirilebilmektedir. Gri suyun yeniden kullanımı, hanelerde su tüketimini %30’a kadar azaltma potansiyeline sahip olup, aynı zamanda atık su yükünü azaltarak arıtma tesislerinin üzerindeki baskıyı hafifletmektedir. Benzer şekilde, yağmur suyu toplama sistemleri suyun doğal döngüsünü desteklerken; özellikle yoğun şehirleşmenin olduğu bölgelerde yüzey akışını azaltarak sel riskini minimize etmektedir. Çatılardan toplanan yağmur suyu, basit filtreleme sistemleriyle depolanarak bahçe sulama, araç yıkama gibi alanlarda şebeke suyuna alternatif olarak kullanılabilmektedir. Bu yöntem, kuraklık dönemlerinde su kıtlığını hafifletici etkisiyle stratejik bir öneme sahiptir. Gri su ve yağmur suyu kullanımı, bireysel düzeyde alınabilecek en etkili sürdürülebilirlik uygulamalarından biri olarak kabul edilmekte; doğal kaynaklara olan bağımlılığı azaltmakta ve suyun döngüsel kullanımını teşvik ederek çevresel ayak izinin küçültülmesine katkı sağlamaktadır.

Temiz su ve sanitasyon alanında kalıcı ve etkili çözümler üretilebilmesi yalnızca teknik tedbirlerle değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık ve bilinç düzeyinin artırılmasıyla mümkündür. Su kaynaklarının korunması, bireylerin bu kaynakların sınırlı ve değerli olduğunun farkına varmasıyla başlar. Eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri, özellikle çocuklar, gençler ve hane halkı düzeyinde su tasarrufu alışkanlıklarının geliştirilmesini desteklemektedir. Okullar, kamu kurumları ve topluluk merkezlerinde gerçekleştirilen seminerler, atölye çalışmaları ile bilgilendirme kampanyaları; suyun döngüsü, su ayak izi ve evsel su tasarrufu yöntemleri gibi konularda toplumsal bilinç oluşturmak açısından büyük önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra dijital platformlar ve sosyal medya aracılığıyla yürütülen sürdürülebilirlik kampanyaları, geniş kitlelere ulaşma potansiyeliyle davranış değişikliği yaratmada etkili araçlar olarak öne çıkmaktadır. Bireylerin çevre dostu ürün ve hizmetleri tercih etmesi, dolaylı su tüketiminin azaltılmasına ve sürdürülebilir uygulamaların yaygınlaşmasına katkı sağlamaktadır. Küresel hedeflerin başarısı, yerel ölçekte gerçekleştirilen bireysel ve toplumsal çabalarla mümkündür. Bu nedenle, her bireyin su bilincine sahip bir değişim elçisi olması büyük önem arz etmektedir.

Temel Su Tasarrufu  için Önerilen Uygulamalar
  • Muslukların açık bırakılmaması; diş fırçalarken veya bulaşık yıkarken gereksiz su akışının engellenmesi.

  • Düşük akışlı musluk başlıkları ve su tasarruflu duş başlıklarının tercih edilmesi.

  • Çamaşır ve bulaşık makinelerinin tam dolu olarak çalıştırılması.

  • Kimyasal temizlik ürünleri yerine doğal temizlik malzemeleri (sirke, karbonat vb.) tercih edilmelidir.

  • Kullanılmış yağların lavaboya dökülmemesi ve uygun şekilde bertaraf edilmesi gerekmektedir.

  • İlaçların çöpe ya da klozete atılmaması; bunun yerine eczanelerde bulunan ilaç toplama sistemlerinin kullanılması tavsiye edilmektedir.

  • Duş ve lavabo gibi kaynaklardan elde edilen gri suyun, uygun filtreleme işlemlerinin ardından bitki sulamada yeniden kullanılması mümkündür.

  • Yağmur suyu toplama sistemleri aracılığıyla elde edilen suyun, bahçe sulama veya temizlik gibi alanlarda kullanılması suretiyle şebeke suyu tüketimi azaltılabilir.

  • Su kaynaklarının korunmasına yönelik kampanyalara katılım sağlamak veya destek vermek,

  • Çocuklar ve gençlerle birlikte suyun önemi hakkında etkinlikler düzenlemek,

  • Sürdürülebilir ürün ve hizmetleri tercih ederek dolaylı su tüketimini azaltmak (su ayak izi bilinci)
    gibi uygulamalar teşvik edilmelidir.

Bilgi Kaynakları

Toplumda infeksiyon kontrolu

Toplumda İnfeksiyon Kontrolu, Lawrence, May tarafından kaleme alınmıştır. Kitap 2011 yılında Nobel Tıp Kitabevleri tarafından 9789754208153 ISBN kodu ile yayınlanmıştır. Bu baskının çevirisi Prof. Dr. Özlem Anğ , tarafından yapılmıştır. 375 sayfadır. Toplumda İnfeksiyon Kontrolu adlı eser Türkçe dilindedir.


Infection control made easy : a hospital guide for health professionals

Hastanelerde hasta bakımının kalitesini iyileştirmek için pratik, erişilebilir bir ilke ve kılavuz seti olan bu kaynak, hemşirelik personelinin, doktorların ve diğer uzmanların enfeksiyonları kontrol altına almalarına ve kendilerini ve diğer hastaları yayılmalarından korumalarına yardımcı olur. Teknikler, her hastane koğuşunda mükemmel bir referans olarak paha biçilmezdir; çalışanların hijyenik, hijyenik sağlık hizmeti ortamlarını sürdürme sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur.


Applied foodservice sanitation : a foundation textbook

Hem misafirperverlik hem de gıda hizmeti programlarındaki öğrenciler, hizmet içi yöneticiler ve denetçiler için ülkenin önde gelen sanitasyon metni revize edildi. Birçok sağlık yetki alanı yöneticisi sertifikasyon programının temeli olarak hizmet veren metin, FDA model kodunun değişiklikleri ve yorumlarıyla güncellendi. Güncel endüstri gelişmeleri, gıda hizmeti operasyonlarının akışına ve ekipman, haşere kontrolü, temizlik ve dezenfeksiyondaki değişikliklere güçlü bir odaklanma vurgulanmaktadır. Önceki sürümlerin pratik vurgusu ve okunabilirliği korunmakta ve Tehlike Analizi Kritik Kontrol Noktası Sistemi (HACCP) ve kriz yönetimi hakkında yeni bölümler eklenmektedir. Ayrıca yumurta işleme, MSG ve sülfitler, AIDS'li çalışanlar, HAZCOM ``bilme hakkı'' mevzuatı ve ortaya çıkan patojenler gibi güncel konular hakkında yeni bilgiler bulunmaktadır. Bölüm hedefleri, ana hatlar, özetler, örnek vakalar ve sözlük inceleme soruları gibi pedagojik özellikler içerir.


Practical sanitation : a handbook for sanitary inspectors and others interested in sanitation

George Reid’in kaleme aldığı Practical Sanitation, özellikle sağlık müfettişleri ve genel olarak halk sağlığı ve çevre hijyeniyle ilgilenen kişiler için pratik bir başvuru kaynağıdır. İlk olarak 19. yüzyılın sonlarında yayımlanan bu eser, 2016 tarihli bu basımıyla hem tarihi bir perspektif sunar hem de temel sanitasyon ilkelerini anlamaya yönelik sağlam bir temel sağlar. Kitap, hijyenin temel ilkelerini sade bir dille açıklayarak, özellikle şehirleşmenin arttığı dönemlerde ortaya çıkan halk sağlığı sorunlarına pratik çözümler sunmayı amaçlamaktadır. Konular arasında şunlar yer alır:

  • Temiz su temini

  • Atık su ve çöp yönetimi

  • Konut hijyeni

  • Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi

  • Gıda güvenliği

  • Hava kalitesi ve havalandırma

  • Okul, hastane ve kamu binalarının hijyeni


Précis d'hygiène appliquée

Bu çalışma, BNF ile birlikte uygulanan Fransız edebiyatı eserlerinin miras korunması politikasının bir parçasıdır.
HACHETTE LIVRE ve BNF, mevcut olmayan başlıklardan oluşan bir katalog sunuyor; BNF bu eserleri dijitalleştirdi ve HACHETTE LIVRE talep üzerine bunları bastı. Bu eserlerin bir kısmı, o dönemin karakteristik düşünce akımlarını yansıtırken, bugün bunlar kınanacak şeyler olarak değerlendirilebilir. Bunlar yine de Fransa'nın fikir tarihine aittir ve bilimsel veya tarihsel ilgiye sahip olmaları muhtemeldir.

1 Renal, fluid and electrolyte disorders Katalog kaydına gidiniz.
2 Advances in the characterisation and remediation of sites contaminated with petroleum hydrocarbons Katalog kaydına gidiniz.
3 The water, energy, and food security nexus in Asia and the Pacific. Katalog kaydına gidiniz.
4 Water resources in the Lancang-Mekong River Basin : impact of climate change and human interventions Katalog kaydına gidiniz.
5 Biogenic Nanomaterials for Environmental Sustainability: Principles, Practices, and Opportunities Katalog kaydına gidiniz.
6 All You Need to Know About the Next Energy Revolution Solutions for a Truly Sustainable Future Katalog kaydına gidiniz.
7 BRICS Countries: Sustainable Water Resource Management and Pollution Control Challenges and Opportun Katalog kaydına gidiniz.
8 Clean Water: Next Generation Technologies Katalog kaydına gidiniz.
9 Cadmium Toxicity in Water Challenges and Solutions Katalog kaydına gidiniz.
10           Advances in River Corridor Research and Applications Select Proceedings of RCRM 2023 Katalog kaydına gidiniz.
11 A Review of Landfill Leachate Characterization Leachate Environment Impacts and Sustainable Treatmen Katalog kaydına gidiniz.
12 Ballast Water Treatment and Exchange for Ships Katalog kaydına gidiniz.
13 Advances in Hydraulic Research 40th International School of Hydraulics Katalog kaydına gidiniz.
14 Aquatic Toxicology in Freshwater The Multiple Biomarker Approach Katalog kaydına gidiniz.
15 Climate Change Effects and Sustainability Needs The Case of Morocco Katalog kaydına gidiniz.
16 Advancements in Bio-systems and Technologies for Wastewater Treatment Katalog kaydına gidiniz.
17 Arsenic Remediation of Food and Water Technological Interventions and Perspectives from Developing C Katalog kaydına gidiniz.
18 Blue-Green Infrastructure for Sustainable Urban Settlements Implications for Developing Countries Un Katalog kaydına gidiniz.
19 Advances in Hydroinformatics-SimHydro 2023 Volume 1 New Modelling Paradigms for Water Issues Katalog kaydına gidiniz.
20 Climate Change Adaptation, Flood Risk, and Beyond State of Play in the Science-Policy-Action Nexus Katalog kaydına gidiniz.
21 Application of Artificial Intelligence in Wastewater Treatment Katalog kaydına gidiniz.
22 Climate-Smart and Resilient Food Systems and Security Katalog kaydına gidiniz.
23 Advances in Hydroinformatics-SimHydro 2023 Volume 2 New Modelling Paradigms for Water Issues Katalog kaydına gidiniz.
24 Advances in Water Treatment and Management Select Proceedings of ICAWTM 2023 Katalog kaydına gidiniz.
25 AI Innovation for Water Policy and Sustainability Katalog kaydına gidiniz.
26 Brazilian Coral Reefs A Multidisciplinary Approach Katalog kaydına gidiniz.
27 Advances in Environmental Sustainability, Energy and Earth Science Proceedings of the 1st Internatio Katalog kaydına gidiniz.
28 Brazilian Rhodolith Beds Oasis of Marine Biodiversity to be protected Katalog kaydına gidiniz.
29 Coastal Sustainability Insights from Southeast Asia and Beyond Katalog kaydına gidiniz.
30 Agriculture and Water Management Under Climate Change Katalog kaydına gidiniz.
31 Emerging Materials and Technologies in Water Remediation and Sensing Proceedings of ICWT 2022 Katalog kaydına gidiniz.
32 Energy Technology 2024 Carbon Dioxide Management and Other Technologies Katalog kaydına gidiniz.
33 Drinking Water Disinfection By-products Sources, Fate and Remediation Katalog kaydına gidiniz.
34 Environment and Renewable Energy Proceedings of the 2023 9th International Conference on Environment Katalog kaydına gidiniz.
35 Electrochemical Water Splitting Fundamentals, Challenges and Advances Katalog kaydına gidiniz.
36 Congress on Research, Development, and Innovation in Renewable Energies Selected Papers from CIDiER Katalog kaydına gidiniz.                   
37 Dissolved Air Flotation Equipment, Best Practice and Applications Katalog kaydına gidiniz.
38 Design of Francis Turbine and OpenFOAM Methods Katalog kaydına gidiniz.
39 Contributions of Chemical Engineering to Sustainability Katalog kaydına gidiniz.

ANAHTAR KELİMELER

Temiz su / Clean water or Pure water

Sanitasyon / Sanitation

Hijyen / Hygiene

Su dezenfeksiyonu / Water disinfection

Su arıtımı / Water purification

Su kalitesi izleme / Water quality monitoring

Entegre su kaynakları yönetimi / Integrated water resources management

Sürdürülebilir sanitasyon çözümleri / Sustainable sanitation solutions

 

Küresel Amaçlar 6