Sürdürülebilirlik Rehberi

Sürdürülebilir kalkınmanın temel yapı taşlarından biri, sağlıklı bireylerden oluşan dirençli toplumların oluşturulmasıdır. Bu bağlamda, fiziksel ve zihinsel sağlığı destekleyici bireysel alışkanlıklar yalnızca bireysel refahı artırmakla kalmamakta; aynı zamanda sosyal bütünlüğü ve çevresel sürdürülebilirliği de güçlendirmektedir. Fiziksel aktivitenin artırılması, bireysel sağlık kazanımlarının ötesinde, çevresel etkilerin azaltılmasına da katkı sağlamaktadır. Yürüyüş, bisiklet kullanımı gibi aktif ulaşım biçimlerinin tercih edilmesi, fosil yakıt tüketimini ve hava kirliliğini azaltarak kent yaşamında sürdürülebilirlik düzeyini yükseltmektedir. Bu yaklaşımlar aynı zamanda iklim değişikliğiyle mücadeleye destek olmakta ve uzun vadede sağlık sistemlerine olan ekonomik bağımlılığı azaltarak mali sürdürülebilirliğe katkı sunmaktadır. Zihinsel sağlığın korunması ve güçlendirilmesi, sürdürülebilir ve uyumlu toplum yapılarının inşasında kritik bir rol üstlenmektedir. Psikolojik dayanıklılığı yüksek bireyler, kriz dönemlerinde daha etkili kararlar alabilmekte ve toplumsal dayanışmayı güçlendirebilmektedir. Doğayla etkileşimi teşvik eden etkinlikler (örneğin açık hava yürüyüşleri, bahçecilik faaliyetleri, doğa temelli hobi çalışmaları), zihinsel sağlığı olumlu yönde etkilemekte ve bireylerde çevresel farkındalığın gelişmesini sağlamaktadır. Bu farkındalık, bireylerin sürdürülebilir yaşam biçimlerini benimsemelerini kolaylaştırmaktadır.

Sürdürülebilir kalkınma, yalnızca doğal kaynakların korunmasını değil; bireylerin bilinçli, sağlıklı ve üretken yaşamlar sürdürebilmesini de kapsar. Bu çerçevede, toplumun sağlık okuryazarlığı düzeyinin artırılması ve bağımlılıklarla etkin biçimde mücadele edilmesi, sürdürülebilir toplumların inşasında temel unsurlardan biridir.

Sağlık okuryazarlığı; bireylerin sağlıkla ilgili bilgileri anlama, değerlendirme ve günlük yaşamlarında uygulama yetkinliğini ifade eder. Yeterli sağlık okuryazarlığına sahip bireyler, doğru kaynaklara ulaşarak sağlıklı yaşam davranışlarını benimseyebilir, koruyucu sağlık hizmetlerinden yararlanabilir ve sağlık sistemlerini daha etkin kullanabilir. Bu durum, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde hastalıkların önlenmesine katkı sunar ve sağlık sistemlerinin üzerindeki yükü azaltır. Ayrıca, çevresel sağlık risklerini daha iyi kavrayabilen bireyler, iklim değişikliği gibi küresel sorunlara karşı daha bilinçli tepkiler verebilir. Bu da çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan önemli bir toplumsal davranış dönüşümüdür.

Tütün, alkol, madde ve dijital bağımlılıklar; yalnızca bireysel sağlığı tehdit etmekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal üretkenliği, sosyal ilişkileri ve çevresel dengeyi de olumsuz etkiler. Örneğin, tütün üretimi hem doğal kaynak tüketimine hem de çevre kirliliğine neden olurken; dijital bağımlılıklar bireylerin sosyal etkileşimlerini azaltmakta ve hareketsiz yaşam biçimlerini teşvik ederek sağlık risklerini artırmaktadır. Bağımlılıklarla etkili bir şekilde mücadele edilmesi, yalnızca bireylerin yaşam kalitesini artırmakla kalmaz; aynı zamanda toplumsal dayanışmayı ve ekonomik verimliliği güçlendirir. Bu da sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesine doğrudan katkı sağlar.

• Tütün ve alkol kullanımının tamamen bırakılması veya ciddi biçimde sınırlandırılması

• Dijital bağımlılıklar konusunda bireysel farkındalık geliştirilmesi ve ekran süresinin denetlenmesi

• Sağlıkla ilgili bilgilerin güvenilir, bilimsel kaynaklardan edinilmesi

• Yanıltıcı ya da eksik sağlık bilgilerine karşı eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesi

• Günlük yürüyüş, bisiklet kullanımı ve düzenli egzersiz gibi hareket temelli yaşam biçimlerinin benimsenmesi

• Toplu taşıma ya da aktif ulaşım yöntemlerinin tercih edilerek hem bireysel sağlık hem de çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlanması

• Stres yönetimi amacıyla meditasyon, doğada vakit geçirme ve yaratıcı hobilerin teşvik edilmesi

• Sosyal ilişkilerin güçlendirilmesi ve ihtiyaç duyulduğunda profesyonel psikolojik destek alınmasından çekinilmemesi

• Erken teşhis ve koruyucu sağlık hizmetlerinden düzenli olarak yararlanılması

• Aşı takvimine uyum sağlanması ve bulaşıcı hastalıklara karşı toplumsal sorumluluğun benimsenmesi

• Mevsimsel, yerel ve az işlenmiş gıdaların tercih edilmesi

• Şeker, tuz ve doymuş yağ tüketiminin sınırlandırılması

• Gıda israfından kaçınılması ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının benimsenmesi

Kanıta dayalı uygulamalar ışığında kadın sağlığı hastalıkları ve doğum

Kanıta dayalı uygulamalar ışığında kadın sağlığı hastalıkları ve doğum Kadın ve çocuk nüfusunun dünya nüfusunun yaklaşık olarak yarısından fazlasını oluşturduğu düşünüldüğünde kadın sağlığındaki iyileşmenin, toplumun sağlığının iyileştirilmesinde önemli bir belirleyici unsur olduğu söylenebilir. Ancak Küresel ve Türkiye özelindeki veriler günümüzde hala Tüm Dünyada kadın sağlığının arzu edilen düzeyde olmadığını göstermektedir. Kadınların özellikle üreme çağında gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemlerde erkeklere kıyasla daha fazla üreme sağlığı sorunu yaşadığı ve yaşam boyu üremeye bağlı hastalık yükünün üç kat daha fazla olduğu bilinmektedir. Günümüzde karşılanmamış aile planlaması gereksinimi, adolesan gebelikler, dismenore, HIV/AIDS, abortus, sık tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, serviks kanseri, vajina-vulva kanseri, uterus kanseri, over kanseri, meme kanseri kadınlarda sık rastlanılan üreme sağlığı sorunları olarak görülmektedir. Sağlıklı İnsanlar 2030 raporuna göre (Healty People 2030) kadın sağlığını erkeklere göre çeşitli sebeplerle daha fazla etkileyen faktörlerin eşitlikçi bakış açısıyla giderilmesi, sağlık taramalarının ulaşılabilir olması, üreme sağlığı sorunlarının belirlenerek uygun tedaviye hızlı bir şekilde erişimlerinin sağlanmasına dikkat çekilmiştir. Bu durum uzmanlaşmış sağlık hizmeti sunucusu ihtiyacına ve literatür gereksinimine de işaret etmektedir. Ulusal literatür incelendiğinde Hemşire ve Ebelere Yönelik Kadın Hastalıkları ve Doğuma ilişkin sınırlı sayıda kaynak kitap olduğu görülmektedir. Hemşirelik lisans programlarında mesleki ders olan Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Ders içeriğinde temel konuların yanı sıra holistik bakış açısıyla kadın sağlığını etkileyebilen sosyokültürel unsurları inceleyen konulara da yer verilmektedir. Toplamda 48 bölümden oluşan bu dev referans kaynağın içeriği bu husus göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Kitapta yer alan “Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği ve Kadın Sağlığına Etkileri, Kadına Yönelik Şiddet, Pandemi ve Afetlerde Kadın Sağlığı, İklim Değişikliğinin Kadın Sağlığına Etkileri” gibi konu başlıkları buna örnek olarak verilebilir. Ayrıca ulusal literatürdeki kitapların içeriğinden farklı olarak bu kitapta lisansüstü eğitim müfredat içeriğinde işlenen bazı konu başlıklarına da kanıta dayalı uygulamalar ışığında yer verilmiştir. Kitapta yer alan “Prekonsepsiyonel Bakım ve Kanıta Dayalı Uygulamalar, Dünyada ve Türkiye’de Doğuma Hazırlık Felsefeleri, Doğum Eyleminin Birinci, İkinci ve Üçüncü Evresinde Kanıta Dayalı Uygulamalar, Kanıta Dayalı Uygulamalar Işığında Postpartum Erken Taburculuk ve Evde Bakım, Doğum Sonu Dönem ve Kanıta Dayalı Uygulamalar, Doğum Sonrası Dönemde Sağlıklı Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Ağırlık Değişimi, Adolesanlarda Sık Görülen Üreme Sağlığı Sorunları, Klimakterik Dönem Kadın Sağlığı Sorunları ve Kanıta Dayalı Uygulamalar, Yaşlılık Dönemi Kadın Sağlığı Sorunları ve Kanıta Dayalı Uygulamalar “gibi konu başlıkları buna örnek olarak verilebilir.

İş sağlığı ve güvenliği hukuku

İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların yaptıkları işten, çalışma koşullarından ve kullanılan araç ve gereçlerden doğabilecek tehlikelere karşı yaşamının ve sağlığının etkin olarak korunmasını ve çalışanların sağlıklı ve güvenli çalışabileceği ortamın sağlanmasını ifade eder. Günümüzde iş sağlığı ve güvenliği, İş Hukukunun en önemli konularından birisi olarak kabul edilmektedir. Gerçekten, İş Hukukuna hâkim olan işçinin korunması ilkesi, işçilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmasını, işyerinde oluşabilecek her türlü tehlikeye karşı önlem alınmasını ve işçiye sağlıklı ve güvenli çalışma ortamı sağlanmasını gerektirir. 31.12.2012 tarih ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun kabul edilmesi birlikte Türkiye'de yeni bir dönem başlamıştır. 6331 sayılı Kanun hazırlanırken Avrupa Birliği ve Uluslararası Çalışma Örgütü'nün normları dikkate alınmıştır. Kanun sadece işçileri değil tüm çalışanları kapsamaktadır. Birçok yeniliği beraberinde getiren Kanun, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi açısından proaktif bir yaklaşım benimsemiştir. Hacmi küçük olan bu kitap ile iş sağlığı ve güvenliği ön lisans ve lisans programlarında yer alan iş sağlığı ve güvenliği hukuku dersi için kaynak olması amaçlanmıştır.

Şifa : hastalıkların duygusal sebepleri

Hepimiz milyonlarca yıldır dönüp duran dünyamıza kısa bir süre için misafirliğe geldik. Bu kısacık zamanı duygusal ya da fiziksel hastalıklarla geçirmeyi kim ister? Hele ki hastalıkların nedenlerini her şey için geç olmadan görebiliyorken… Size bir müjde vermek istiyoruz: Hasta olmadan önce ruhunuzu, sonra da duygudan kaynaklı o olası hastalıkları hiç olmadan önleyebilirsiniz! Her şey için geç olmadan, hastalıkların duygusal hikâyeleriyle tanışmaya hazır mısınız? Bu yolculukta duygularla hastalıkların, ruh-beden-zihin üçgeninin birbiriyle muhteşem bağına bakacağız. Duyguların kötü etkileri fark edilmediğinde nasıl hastalığa dönüştüğüne, hastalıkların duygusal nedenlerine birlikte ışık tutacağız. Hatta o kadar ileri gideceğiz ki, bırakın anne karnındaki hayatımızın günümüze uzanan etkilerini, atalarımıza uzanan aktarım öyküsünü ele alacağız. İnanç ve sevgi gibi gözle görülmeyen ama insan hayatını ötelere taşıyan mucizelerin hem ruh hem de beden sağlığını nasıl yeniden inşa edebildiğine şahit olacağız. “Nasıl olsa yapar” diye testiyi kırmadan önce çocuğu şamarlayan Nasrettin Hoca ne kadar haklıdır bilmiyoruz ancak burada biz de en az onun kadar temkinliyiz. Hasta olduktan sonra değil, hasta olmadan önce alıyoruz önlemimizi. İyileşmek, daha da önemlisi hastalık bizi bulmadan harekete geçmek için kendi değişimimizi sağlayabiliriz. Bu değişim için önümüzde hiçbir engel yok. Tabii kendimizi saymazsak… Şimdi çözüm yollarını ve umut kapılarını aralayıp yüzümüze bir gülümseme kondurabiliriz. Zeynep Dizmen ve Eray Hacıosmanoğlu fiziksel sebeplerle geliştiğini düşündüğümüz bazı hastalıklar ile duygusal sebepler arasındaki bağı ortaya koyan bir çalışma ile "her şey için geç olmadan" yapabileceklerimizin peşine düşüyorlar. Ruh-beden-zihin üçgenin olağanüstü etkileşiminin izini sürerek sevgisizliğin, değersizlik hissetmenin bizi nasıl içten içe hasta ettiğini, tam tersine sevginin, iyi hissetmenin ve inancın mucizevi iyileştirici gücünü bilimden beslenen bir bakış açısıyla ortaya koyuyorlar. Hastalıkların Duygusal Sebepleri: Her Şey İçin Geç Olmadan hemen bugünden itibaren başlayabileceğiniz ümide ve iyileşmeye dair yolculuğunuz için bir rehber kitap.

Öze dönüş : geçmişin travmalarından kurtulmak

Küresel bir tek dünya devleti sapkınlığına sürüklenen insanoğlu, hiç şüphesiz bu dönüşümün sancılarıyla boğuşurken, travmatik anıları geleceğe ayarlanmış saatli bir bomba gibi farkında olmadan genlerine kazıyor. Bu nedenle bu kitabı “geleceğin geçmiş travmaları” olarak yorumlamak çok daha sağlıklı bir bakış açısı olabilir. Çünkü geçmişin kötü izlerini temizlemek yetmez! Bugüne geçmişin geleceği olarak da bakmak zorundayız. Bu bizi hem olmuş olana hem de olacak olana karşı tam donanımlı bir şifa kaynağı yapacaktır. Bugünün ruhsal problemlerinde esas mesele geçmişte yaşanan ağır travmalardır. Sebebini bulmak, adını koymak ve çözüme ulaşmak ise mümkündür. İnsanı özünden uzaklaştıran her türlü travmanın anahtarını bulmak, iyileşmede ve hastalıklara karşı korunmada birinci rolü oynar. O yüzden bu kitap ile olmuş olana çare bulmaya niyet ettiğimiz kadar olmamış olanın da önünü kesmeyi amaçlıyoruz. Birçok kişi geçmişi açmanın zarar verici olacağını düşünerek geçmişte yaşadıklarını görmek ve duymak istemez. Bunun için de geçmişin yakasını bırakmadığını, bugünkü birçok davranışında kendini gösterdiğini fark edemez. Çünkü kişi çoktan geçmişin bugüne etkisi olabileceği fikrini zihninin en derinlerine kaldırmıştır. Bazen de kişi yaşadığı durumun anlamsızlığını görür, fark eder ancak olanın adını koyamaz. Geçmişi düzeltmeyi başaramadığında ise tüm yaşam enerjisini bu uğurda harcarken, huzur ve mutluluğu ulaşılmaz sanır. Manevi boşluğu madde ile doldurmaya çalışır; gereksiz harcamalar, borçlanmalar, zararlı bağımlılıklar içinde kaybolur gider.  Bu kitabı okurken hayatınızdaki olaylara bir isim verir gibi, unuttuğunuz ve geçmişte bıraktığınız sen’e yeniden dokunur gibi, kendinizi yeniden keşfederken bir kez daha doğar gibi bakın. Çünkü uyanışın ilk çağrılarına kulak verir ve bu kitabı kendi yaşamınızı ele alarak okursanız, geçmişinizle ilgili muhteşem izler bulacak ve geleceği dahi şifalandıracaksınız. Unutmayın, bu sizin hikâyeniz ve öze dönüş yolculuğunuz…

Çocuk sağlığını değerlendirme

Hemşirelik sürecinde veri toplama aşaması, veri tabanı oluşturmaya yönelik en önemli aşamadır. Bu aşamada amaç çocuğun ve ailenin mevcut sağlığı, gerçek ve olası sorunları ve sağlığın geliştirilmesi gereken alanları tanımlanmaktır. Veriler yanlış veya yetersiz toplandığında, hemşirelik tanıları yanlış olacak dolayısıyla diğer aşamalarda etkilenecektir. Veri toplama ilk aşama olsa da hemşirelik sürecinin her aşamasında sistematik bir şekilde veri toplama devam etmektedir. Belirlenen sorunlar çözülene kadar hemşirelik sürecinin her aşamasında değerlendirme dinamik bir şekilde sürdürülür. Hemşire her aşamada veri tabanına bilgi ekler, verileri kontrol eder ve yorumlar. Çocuk ve aile fiziksel, psikolojik, sosyo-kültürel, gelişimsel ve manevi boyutlarda bütüncül bir yaklaşımla değerlendirmelidir. Hemşire, çocuğun sağlık öyküsünü alarak tanılama sürecine başlar, gözlem ve fizik muayene yaparak objektif ipuçlarını değerlendirir, elde ettiği veriler ile ipuçlarını doğrular.