Ottoman Art and Architecture

Martin Greve: Introduction Bulent Aksoy: Preliminary Notes on the Possibility (or Impossibility) of Writing Ottoman Musical History Ralf Martin Jager: Concepts of Western and Ottoman Music History Ruhi Ayangil: Thoughts and Suggestions on Writing Turkish Music History Ersu Pekin: Neither Dates nor Sources: A Meth-odological Problem in Writing the History of Ottoman Music Nilgun Dogrusoz: From Anatolian Edvar (Musical Theory Book) Writers to Abdulbaki Nasir Dede: An Evaluation of the History of Ottoman/Turkish Music Theory Walter Feldman: The Musical "Renaissance" of Late Seventeenth Century Ottoman Turkey: Reflections on the Musical Materials of Ali Ufki Bey (ca. 1610-1675), Hafiz Post (d. 1694) and the "Maraghi" Repertoire Kyriakos Kalaitzidis: Post-Byzantine Musical Manuscripts as Sources for Oriental Secular Music: The Case of Petros Peloponnesios (1740-1778) and the Music of the Otto-man Court Gonul Pacaci: Changes in the Field of Turk-ish Music during the Late Ottoman/Early Republican Era Arzu Ozturkmen: The Quest for "National Music": A Historical-Ethnographic Survey of New Approaches to Folk Music Research Okan Murat Ozturk: An Effective Means for Representing the Unity of Opposites: The Devel-opment of Ideology Concerning Folk Music in Turkey in the Context of Nationalism and Ethnic Identity Suley-man Senel: Ottoman Turku Fikret Karakaya: Do Early Notation Collections Represent the Music of their Times? Sehvar Besiroglu: Demetrius Cantemir and the Music of his Time: The Concept of Authenticity and Types of Performance Andreas Haug: Reconstructing Western "Monophonic" Music Recep Uslu: Is an Echo of Seljuk Music Audible? A Methodological Research

During the late Ottoman period (1856-1922), a time of contestation about imperial policy toward minority groups, music helped the Ottoman Greeks in Istanbul define themselves as a distinct cultural group. A part of the largest non-Muslim minority within a multi-ethnic and multi-religious empire, the Greek Orthodox educated elite engaged in heated discussions about their cultural identity, Byzantine heritage, and prospects for the future, at the heart of which were debates about the place of traditional liturgical music in a community that was confronting modernity and westernization. Merih Erol draws on archival evidence from ecclesiastical and lay sources dealing with understandings of Byzantine music and history, forms of religious chanting, the life stories of individual cantors, and other popular and scholarly sources of the period. Audio examples keyed to the text are available online.

Bu kitap Türk Musîkîsinin en büyük bestekârlarından biri belki de birincisi hakkındadır. Dede Efendi, bestelediği eserler kadar, tatbik ettiği incelikler ve yetiştirmiş olduğu öğrenciler ile de musîkî tarihimizde özel bir yer tutar. Klâsik üslûbun özünü bozmadan, mûsîkîmize getirmiş olduğu yenilikler ve bu yenilikler sayesinde mûsîkî sanatımızda açmış olduğu ufuklar, onun en önemli yönünü oluşturur.
Eserde Dede Efendi'nin doğduğu ve yetiştiği muhitin özellikleriyle hayatı bütün yönleriyle anlatılır. Onu bu güne taşıyan, insan ruhunun değişmeyen yönlerine hitap eden eserleri değerlendirilir ve en seçkin eserlerinin notaları verilir. Dede Efendiyi ve onda tezahür eden medeniyetimizi anlamak için başvurulacak en kapsamlı kaynaktır.

Hayatını Türk müziğine vakfetmiş olan büyük müzik bilginimiz Rauf Yektâ Bey, meşgalesi

“havaya düğüm atmak”tan farklı olmayan mûsıkişinasların geniş bir boşluk içinde çalışmak mecburiyetinde olduğunu söyler. Bu ironik ve latif ifade, bugün Türk mûsıkisi alanında araştırma yapan herkes için ziyadesiyle geçerlidir. Zira Osmanlı'nın en meşhur bestekârlarından biri olan İsmail Dede Efendi’nin kayıtlı iki bin eserinden yalnızca beş yüzünün günümüze intikâl edebildiği bir tarihsel seyir içinde, mûsıkimizin geçmişteki izlerini sürmek, gerçekten “havaya düğüm atmak” kabilinden bir çabayı gerektirir.

Gönül Paçacı Tunçay, kırk yılı aşkın bir süredir bu olağanüstü çabayı sarf ederek benzerine az rastlanır miktar ve çeşitlilikteki malzemeyi derleyip tasnif etmeyi ve bütün bu birikimi tek bir kitaba sığdırmayı başardı. El yazması ve matbu notalar, güfte mecmuaları, nazariyat kitapları, biyografiler, dergiler, konser programları ve boş nota defterlerine varıncaya kadar her türlü malzeme Neşriyat-ı Mûsıki adlı bu kitapla Osmanlı Müziğini Okumak niyetinde olanların ilgisine sunulmakta...

Kitapta her türden belge tanıtılmış, evrakın büyük bölümü çeviri yazısıyla verilmiş, tespit edilen repertuarın tamamına yakını “Ekler” bölümünde listelenmiştir. Neşriyat-ı Mûsıki adlı bu kitap, içerdiği malzemeler araştırmacılar tarafından ele alındığında, tezlere konu olduğunda, literatüre eklendiğinde kırk yıllık bir emek maksadına ulaşmış olacaktır.

Bugün “Tanburi Cemil Bey algısı” ve etrafında örülmüş mitoloji, bu büyük müzisyenin kendisinden daha büyük önem kazanmış gibidir. Şöhreti, parlaklığı, etrafında sonradan yaratılmış olan efsane ve “erişilmez” olduğu düşüncesi günümüz müzikolog ve müzik tarihçilerin birçoğunun gözünü kör etmekte ve camiaya egemen olan bu türden algılar onu daha akademik ve daha nesnel bir bakışla incelemeyi engellemektedir.

Tanburi Cemil Bey: sempozyum bildirileri, vefatının 100. yılı münasebetiyle üç kurumun ortaklaşa düzenlediği “Tanburi Cemil Bey” sempozyumundaki on üç bildiriyi bir araya getirirken, zihinlerdeki bu sisli Cemil Bey imgesini de bir nebze daha belirginleştirmeye gayret ediyor. Şüphesiz, bir yüzyıla sığmayan bu usta icracı hakkında söylenen her söz, ardındaki efsane bulutu içinde kaybolsa dahi onu anlamak için gösterilecek her çaba bugünü anlamaya ve geleceğimize ışık tutmaya devam edecek.

Bu çalışma, dileriz, Cemil Bey’i yaşadığı çağın koşulları içinde kavramaya ve bugünün deforme edici dürbününden değil bizzat yaşadığı dönemin sosyal koşullarının ve müzik icralarının gözlüğünden bakmaya bir nebze kapı aralar. Çünkü ancak o zaman adının tam anlamıyla hakkını verebileceğiz.
Derleyici: Hasan Baran Fırat

Geleneksel Osmanlı/Türk müziğine ilişkin iki adet önemli kaynak metin, bazı kilit isimlerin biyografileri, üç adet temel başvuru kaynağı taraması ve bu müziğin "modernizasyon" serüveni ile ilgili iki makale bu kitapta bir araya getirildi. Son yirmi yılda bu alanda müzik tarihi ve müzikoloji araştırmalarının gelişimine tanıklık eden on bir adet metin yazıdan oluşan bu kitap "sonlu" bir kitap değil; aksine birçok bakımdan "açık uçlu" bir kitap. Epeydir devam etmekte olan geleneksel Osmanlı/Türk müziği araştırma faaliyetlerine Cem Behar'dan önemli bir katkı daha.

Osmanlı/Türk kültürünün dayandığı temel öğretim yöntemi 'meşk'tir. Musıkîden hat sanatına kadar geleneksel estetiğin doğasını şekillendiren bu yöntem, aynı zamanda usta-çırak ilişkisi etrafında örülen toplum ahlâkının da aynası olmuştur

Since the early twentieth century, 'balkanization' has signified the often militant fracturing of territories, states, or groups along ethnic, religious, and linguistic divides. Yet the remarkable similarities found among contemporary Balkan popular music reveal the region as the site of a thriving creative dialogue and interchange. The eclectic interweaving of stylistic features evidenced by Albanian commercial folk music, Anatolian pop, Bosnian sevdah-rock, Bulgarian pop-folk, Greek ethniki mousike, Romanian muzica orientala, Serbian turbo folk, and Turkish arabesk, to name a few, points to an emergent regional popular culture circuit extending from southeastern Europe through Greece and Turkey. While this circuit is predicated upon older cultural confluences from a shared Ottoman heritage, it also has taken shape in active counterpoint with a variety of regional political discourses. Containing eleven ethnographic case studies, Balkan Popular Culture and the Ottoman Ecumene: Music, Image, and Regional Political Discourse examines the interplay between the musicians and popular music styles of the Balkan states during the late 1990s. These case studies, each written by an established regional expert, encompass a geographical scope that includes Albania, Bosnia and Herzegovina, Bulgaria, the Republic of Macedonia, Croatia, Slovenia, Romania, Greece, Turkey, Serbia, and Montenegro. The book is accompanied by a VCD that contains a photo gallery, sound files, and music video excerpts.

This book is part of the History of Ottoman Literature of Science Series in which works on astronomy (1997) , mathematics (1999) and geography (2000) were published previously. It includes an introduction, authors and their works, works by unknown authors and indices. The book consists of 206 authors. Information about the works whose authors are known is given chronologically under separate headings. One can find the works by unknown authors at the end of the book. As in the previous books in this series, the present work mentions approximately 1000 books, treatises (risales) and articles written on Ottoman music between the years 1300-1923. It also gives information about their authors as well as manuscript and printed works.

Türkiye'de müzik tarihi ve piyano edebiyatı konusunda yazılmış kitaplar son derece azdır. I Son yıllarda bu konuda akademisyenlerin yazdığı kitap/arda biraz artış olduysa da yurtdışındakilerle kıyaslandığında yine de bu uğraşlar zayıf kalmaktadır. Dr. Evren Kutlay Baydar'ın bu kitabı hem müzik tarihine hem de Osmanlı-Avrupa ilişkilerine ışık tutmakta, akademik alanda büyük bir boşluğu doldurmaktadır.
Doç. Sibel Kudatgobilik İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı

Hep şunu düşünmüşümdür: Tarihte kökleri ve hareketleri araştırmak istiyorsanız yazılı dokümanlardan daha çok küftür, özellikle müziksize daha çok yardıma olacaktır. Dil her 40-50 yılda daha sonraki jenerasyonların zorlukla anlayabileceği ölçüde değişmektedir,
dolayısıyla değişim çok dinamik ve halıdır. Müzikteki değişim ise çok daha yavaş ve daha kolay izlenir olmaktadır. Bunu Japonların muhteşem belgeseli İpek Yolu'nu izlerken daha iyi kavradım. Nepal'ın tepesindeki yaşlı teyze bağlamaya çok yakın bir çalgıyla tam bir Orta Anadolu türküsü çalıyordu. Bin yıl önceki kökümü orada duydum. Dr. Evren Kutlay Baydar'ın bu çalışması, yukarıda bahsettiğim boşluğa oldukça güçlü bir cevap olarak geldi. Kendisini kutluyor ve çalışmalarının aynı basanda devamım diliyorum,
Attila Ozdemiroğlu

15. asır tarihçilerinden ve ilk Osmanlı tarihlerinden “Behcetü’t Tevârih”in yazarı Ahmed Oğlu Şükrullah, aynı zamanda Türkçe olarak kaleme alınmış ilk musiki risâlesinin de müellifidir.

Karamanoğulları Hanedanı’nın şehzadelerinden İsa Bey’e ithaf edilmiş ve daha sonra Osmanlı Hükümdarı İkinci Murad’a sunulmuş olan Risâle, bilim âleminde çalgılardan bahseden fasıllarının 1915 senesinde Rauf Yekta Bey tarafından Millî Tetebbu’lar Mecmuası’nda yayınlanması üzerine tanınmış, ancak muhteviyatı konusunda o zamandan buyana etraflı bir bilgi edinilememişti.

Şükrullah Risâlesi’nin temelini, İslam Musikisi ses sistemine bilimsel kimliğini veren 13. asır nazariyatçısı Safiyüddin-i Urmevî’nin ünlü eseri Kitâbü’l Edvâr ile 14. asırda yazıldığı sanılan ama müellifi tartışılan yine çok mühim bir başka risâle, Kenzü’t-Tuhaf teşkil etmektedir. Risâle musiki konusunda verdiği bilgilerin yanısıra aynı zamanda Türkçe’nin o dönemdeki gücünü, ilim lisanı olarak kullanılabilecek seviyede bulunduğunu, hatta musiki teorisi ve akustik bahisler gibi teknik ve karmaşık konuları da ifadeye yettiğini göstermektedir.

Türk müziğinin ilk yazılı kaynaklarından olan ve müzikolog Yalçın Tura tarafından yeniden derlenen, Dimitri Kantemir'in "Musikiyi Harflerle Tespit ve İcra İlminin Kitabı" adlı eser ve CD'si tanıtıldı. Yalçın Tura, 25 yıllık çalışmanın ürünü olan eserin Türk müziğinin gelişmesi açısından önemli olduğunu söyledi. Tura, Türk musikisi hayranı olan Eflak Prensi ve Enderun öğrencisi Dimitri Kantemir'in, eserinde, bu müziğin bilimsel yanının ihmal edildiğini belirttiğini kaydetti. Dimitri Kantemir'in 18. yüzyılda kendi geliştirdiği nota sistemiyle dönemin Türk musikisi repertuvarını notaya, musiki üzerine düşüncelerini ve kuramsal çalışmalarını da kağıda döktüğü "Kitabu 'İlmi'l-Musiki'ala vechi'l-Hurufat" adlı eseri, Türk musikisinin temel taşlarından biri olarak kabul ediliyor. Besteci ve müzikolog Yalçın Tura tarafından sadeleştirilerek derlenen ve "Musikiyi Harflerle Tespit ve İcra İlminin Kitabı" adıyla Türkçeleştirilen kitap, "Nazariyat" ve "Nota" olarak iki ayrı ciltten oluşuyor

Osmanlı araştırmalarında, imparatorluğun egemenliği altında yaşayan çeşitli grupların sosyokültürel iç dinamikleri, bu dinamiklerin şekillendirdiği özgül kültürel formlar ve bu formların cemaat alanları dışındaki temsiliyet biçimleri son döneme kadar neredeyse hiç ele alınmamıştır. Osmanlı Müziği’nin tarihine ilişkin literatürde de, Müslüman-Türk
dışında aidiyetler taşıyan bestekârlar ve icracıların Osmanlı Müziği alanındaki faaliyetleri, büyük ölçüde, bu müzisyenlerin isimlerinin, hayat hikâyelerinin ve/veya bilinen eserlerinin art arda sıralanmasıyla, ve egemen milliyetçi paradigma doğrultusunda, ‘Rumların, Yahudilerin, Ermenilerin Türk Müziği’ne katkıları’ gibi indirgemeci bir çerçeve içinde ifade edilmiştir.Bu çalışma, söz konusu çerçevenin görünmez kıldığı bir gerçeklikten yola çıkıyor: Klasik Osmanlı Müziği alanında icracı ya da bestekâr olarak yer almış Ermeni müzisyenlerin neredeyse tamamı dini müzik alanında yetişmiş, ve birçoğu, Osmanlı Müziği icra etmeye başladıktan sonra da Kilise Müziği alanındaki çalışmalarını yoğun olarak sürdürmüştür. 19. yüzyılda Hampartzum Notası’nı yaratanların ve Osmanlı Müziği alanında da faaliyet göstermiş Ermeni kilise mugannilerinin müzikal kimliklerinde somutluk kazanan bu ilişki, çalışmanın odak noktasını oluşturuyor.

Tarihimize Donizetti Paşa olarak geçen ve meşhur opera bestecisi Gaetano Donizetti’nin ağabeyi olan İtalyan asıllı Giuseppe Donizetti, Napoléon Bonaparte’ın bandosunda flütçü olarak görev yapmış ve sonra II. Mahmud’un kurduğu Muzika-yı Hümâyun bünyesinde Osmanlı bandolarına baş eğitmen olarak tayin edilmişti. Emre Aracı’nın Bergamo, uzun soluklu araştırmalar sonucu kaleme aldığı ve ölümünün 150. yılında yayımlanan Donizetti Paşa biyografisi ona ait bilinmeyen pek çok yeni eser, mektup, fotoğraf ve diğer görsel materyalin yanı sıra, eski kaynaklardaki bilgilerin yeniden değerlendirildiği kapsamlı bir çalışma özelliğini taşıyor. Konservatuarlarda okutulması gereken kaynak kitap niteliğindeki bu araştırma aynı zamanda tarih ve müziksever herkesin ilgiyle okuyacağı, William Ashbrook’un da deyimiyle, hayatı “tam bir opera buffa konusu olabilecek” bir şahsiyetin renkli bir yaşam öyküsü.