Suna Kıraç Kütüphanesi Hazine Serisi 13 - Antik Çağ'da Anadolu: Pamphylia / Suna Kıraç Library Treasure Series 13 - Anatolia in Antiquity: Pamphylia

Pamphylia, in modern Turkey, was a Greek country from the early Iron Age until the Middle Ages. In that land there were nine cities which can be described more or less as Greek, and this book is an investigation of their history. This was a land at the margins of other great empires - Hellenistic, Roman, Arab and Byzantine - and is still off the beaten track, though Aspendos, Perge and Phaselis are all visited for their archaeology. Only one ancient source, Strabo, discusses the area at any length, and John Grainger therefore has to bring together a wide variety of exiguous and fragmentary sources to tell the cities' story. His focus is not only regional - he is interested in the impact of outside forces on a particular civic culture. He considers the processes of city foundation, settlement, urbanisation and evolution, and the cities' mutual relations. Coastal piracy drew Pamphylia into the Roman empire, and finally, in the seventh century AD, the Arabs destroyed the cities in their wars with the Byzantine empire.

Önsöz Konum ve Coğrafya Kent Tarihi Kronolojik Görünüm Araştırma Tarihcesi Kentin Çevresi Kentsel Gelişim Kentin Tarihsel Önemi Yapılar Kent Kapıları Ana Kent Kapısı Akropolis Kuzey Kapısı Akropolis Güney Kapısı Savunma Sistemi Bastionlar Kuleler Savunma Duvarları Kapılar Cadde ve Sokak Sistemi Ana Cadde Rampalı Cadde Akropolis Caddesi Klasik Yapı Nekropolis Tiyatro Bouleuterion / Odeionn Hellenistik Yapi Roma Yapısı (Tapınak ?) Tapınak Terası ve Tapınaklar Stoa Konutlar Stadion Roma Hamamı Nymphaion A Dromoslu Yapısı Kule Çiftlik Dükkanlar Su Kemeri Bazilika (?) Episkopeion ve Kiliseler Kastron/Koskk Musluman Kabristani Kale Mescidi Osmanlı Mescidi/Aşağı Mescit Osmanlı Çesmesi Su Sistemi Roma Köprüsü (Ayvalı Kemer Köprüsü ) Gezi Güzergahı Seçme Kaynakça Antik Kaynaklar Modern Kaynaklar Sözlük

Bu çalışmanın amacı, Eskiçağ'da büyük bir bölümüne Asia ya da Küçük Asia denen Anadolu yarımadasının özellikle antik dönemlerindeki coğrafi ve topografik durumunu çeşitli yönleriyle ve ana hatlarıyla ortaya koymaktır. Çünkü topografya tarihin temelidir. Bu konudaki hatalı ya da eksik bilgiler olaylar ve hatta insanları tümüyle yanlış açıdan algılamamıza neden olabilir. Anadolu tarihini doğru olarak anlamak, insanın karakterini biraz da olsun algılayabilmek istiyorsak, öncelikle olayların geçtiği mekanı iyi tanımamız gerekir.

TABLE OF CONTENTS :
ÖNSÖZ -- SUNUŞ -- COĞRAFYA -- TARİH VE MYTHOS -- Genel -- Hellen-Odaklı Bilim ya da Anadolu-Karşıtı Olma Mythos’dan Çıkarılan Tarih -- DİL VE YAZI -- "Hellenlerin Pamphylia Lehçesi" -- Luvicenin Bir Kolu: Side ve Perge Lehçeleri -- BÖLGE ARKEOLOJİSİ -- Attaleia -- Hurma ve Boğaçay Ağzı -- Magydos -- Perge Masadağ (Parha) -- SANAT -- Çanak-Çömlek -- Mimari -- Karaçallı Kaya Mezarları -- Tapınak Mezarlar -- Resim -- TANRIÇALAR-TANRILAR -- Perge’nin Sahibesi: Vanassa Preiia -- Kültü ve Evi -- Dikmetaş: Soyut Tanrısal Resim -- Düşüncede “Aydınlık” -- Kült Resmi -- Aspendos’un Aphrodite Kastnietis’i -- Side’nin Narlı Athena’sı: “Maliya” Pamphylia’nın Zeus’u: Trokondas -- Anadolu Apollon’u: “Apaliunas” -- SONUÇ -- RESİM DİZİNİ ve ALINTILARI -- KAYNAKÇA VE KISALTMALAR

TABLE OF CONTENTS:
1. Geç Antik Çağ'da Pamphylia Tarihi Coğrafyası: Kent ve Kırsal -- Coğrafya, Üretim ve Ticaret -- Tarihi Arka Plan -- Hristiyanlık Tarihi -- 2. Lyrboton Kome'nin Akdeniz Kırsalı İçindeki Yeri -- Yerleşim Dokusu -- Tarihsel Süreç -- Kalıntılar -- Konutlar -- İşlikler -- Su Yapıları -- Kiliseler ve Şapeller -- Mezarlar -- Tammlanamayan Yapılar ve Öneriler -- Malzeme ve Teknik -- 3. Katalog -- Batı Mahalle -- Doğu Mahalle

Danieloğlu eserinde, dört arkadaşı ile birlikte gerçekleştirdiği Perge, Silyon, Aspendos, Side ve Lara’nın daha çok antik kalıntılarını kapsayan 13 günlük gezisinin notlarını 5 bölüm halinde toplamıştır. Antik kentler ve kalıntılar ―dönemin kıt bilgi ve kaynakları ile kendi edinimleri çerçevesinde― detaylı bir biçimde anlatılırken, sıkça kullandığı uzun ancak son derece sempatik dialoglar ve tanımlarla bölgenin sosyal dokusuna ilişkin renkli, naif, nadir bir tablo çizmektedir. Yazar, seyahatnamesinin ek bölümünde ise, fiziki özellikler, arkeoloji, toplum, yönetim, din, adetler, ticaret, zanaat, kültür, tarım başlıkları altında 19. yüzyıl Antalya’sına ilişkin çok değerli bilgiler vermektedir.

Clemens Emin Bosch tarafından kaleme alınmış, antik Pamphylia bölgesinin tarihine dair önemli bir akademik çalışmadır. Eser, bölgenin siyasi ve kültürel geçmişini arkeolojik ve epigrafik veriler ışığında inceleyerek, özellikle Hellenistik ve Roma dönemlerindeki gelişmeleri ayrıntılı şekilde ele alır. Bosch, kitabında Side, Perge, Aspendos gibi önde gelen Pamphylia şehirlerinin tarihsel süreç içindeki rollerine odaklanırken, bölgenin coğrafi konumunun tarihsel olaylara etkisini de vurgular. Hem Almanca hem Türkçe başlık taşıyan bu eser, Alman-Türk işbirliğinin ürünü olması açısından da dikkat çeker ve Pamphylia'nın antik tarihi üzerine çalışan araştırmacılar için temel başvuru kaynaklarından biri olma özelliği taşır.

An investigation of a Roman road-station in its archaeological and geographical context that provides a new perspective on the historical landscape of southern Anatolia.  This study is based on fieldwork carried out during the 1990s in southwest Turkey in the modern vilayets of Burdur and Antalya, and it focuses on the settlements associated with a Roman mansio located in the Döseme Bogazi, the pass that linked Pisidia with the coastal region of Pamphylia. The course of the road and the structures that emerged along it were defined not by the evolution of Pisidia's Hellenized indigenous culture but by the priorities of Roman rule, especially during late antiquity. Furthermore, the study of the road where the mansio was located raises fundamental questions about the role played by this mountain pass in the movement of people and animals between the lowlands and highlands of South-west Anatolia.

Önsöz, Konumu ve Coğrafyası, Kent Tarihi, Kronolojik Görünüm, Araştırma Tarihçesi, Kentin Çevresi, Kentsel Gelişim, Kentin Tarihsel Önemi, Yapılar, Kent Kapıları, Ana Kent Kapısı, Akropolis Kuzey Kapısı, Akropolis Güney Kapısı, Savunma Sistemi, Bastionlar, Kuleler, Savunma Duvarları, Kapılar, Cadde ve Sokak Sistemi, Ana Cadde, Rampalı Cadde, Akropolis Caddesi, Klasik Dönem Yapıları, Nekropolis, Tiyatro, Bouleuterion / Odeion, Hellenistik Dönem Yapıları, Roma Dönemi Yapıları, Tapınak (?), Tapınak Terası ve Tapınaklar, Stoa, Konutlar, Stadion, Roma Hamamı, Nymphaion A, Dromoslu Yapı, Kule, Çiftlik, Dükkanlar, Su Kemeri, Bazilika (?), Episkopeion ve Kiliseler, Ortaçağ ve Sonrası Yapılar, Kastron / Köşk, Müslüman Kabristanı, Kale Mescidi, Osmanlı Mescidi / Aşağı Mescit, Osmanlı Çeşmesi, Su Sistemi, Roma Köprüsü (Ayvalı Kemer Köprüsü), Gezi Güzergâhı, Seçme Kaynakça, Antik Kaynaklar, Modern Kaynaklar, Sözlük

TABLE OF CONTENTS :
BÖLÜM I. TANRILAR VE KENTLER -- Dırmil’in Çocukları -- Ksanthos, Pinaros, Kragos ve Tloos -- Leto’nun Kenti Letoon -- Lykegenes: Likyalı Apollon -- Apollon’un Oğlu Pataros -- Muri’den Artemis’in Kenti Myra’ya -- Phaselis: Bir Tuzlu Balığa Bir Kent -- Pamfilya’nın Güzel Kızı Side -- Abdal Musa Efsanesi: Uçarsu Şelalesi -- Titreyen Göl Efsanesi -- BÖLÜM II. KAHRAMANLAR -- Bellerophon -- Başkomutan Sarpedon -- Büyük Okçu Pandaros -- Sarpedon’un Şehadeti -- Glaukos’un Öfkesi -- Tioslu Skylakeus’un Hazin Sonu -- BÖLÜM III. SAVAŞ MİTOSLARI -- Ksanthos’un Ateşi -- Brutus’un Gözyaşları -- Büyük İskender'e "Dur" Diyen Kent Termessos -- Termessoslu Gençlerin Dostu -- Makedon General Alketas -- Olymposlu Kaptan Eudomos -- Attalos’un Attaleiası’ndan Atatürk’ün Antalyası’na -- Attaleia’nin Fetih Efsanesi -- Korakassa’dan Korakesion’a -- Alaeddin Keykubad’ın Şehri Alaie’ye -- BÖLÜM IV. EŞEN VADİSİ’NİN HÜKÜMDARLARI -- Hükümdarlar Hükümdarı Kherei -- Kossika’nin Oğlu Kybernis -- Genç Kuprilii ve Kheriga -- Son Ksanthoslu Hükümdar Erbbîna -- BÖLÜM V. ANTALYALI HAYIRSEVERLER -- Antalya’nın İlk Kadın Belediye Başkanı Pergeli Plancia Magna -- Dünya’nın En Büyük Hayırseveri Rhodiapolisli Opromoas -- Aziz Nîkolaos -- BÖLÜM VI. BİLİM VE SANAT -- Oinoandalı Filozof Diogenes -- Matematik Dehası Pergeli Apollonius -- Rhodiapolisli Hekim Herakieitos -- Büyük Kadın Hekim Tloslu Antiokhis -- Attaleialı Hekim Athenaeus -- Halkının Gözünde Kahraman Bîr Hekim Pergeli Asklepiades -- BÖLÜM VII. AŞK SÖYLENCELERİ -- Aşkın Mimarisi: Aspendos Tiyatrosu -- Gözü Kara Leukippos -- Uyuyan Dev -- Eğrigöl Söylencesi -- Alanya Kalesi, Eleni’nin Gözyaşları -- BÖLÜM VIII. ANTALYA’YI ZİYARET EDEN ROMA İMPARATORLARI -- Limyralı Gaius Caesar -- Selinus'tan Trajanopolis’e -- İmparator Hadrianus ve Üç Kapılar

TABLE OF CONTENTS:
A. PAMPHYLIA BÖLGESİ -- I. Pamphylia -- 1. Bölgenin coğrafi konumu ve kentleri -- 2. Side Yarımadası -- B. HAMAM-GYMNASIUM KOMPLEKSİ -- I. M yapısı: hamam-gymnasium kompleksi araştırmaları ve sonuçları -- 1. Tanım -- 2. Topoğrafya -- 3. Araştırma tarihçesi -- 4. Diğer araştırmalar ve yorumlar -- II. Plan tipi ve özellikleri: stoalar ve peristylos -- 1. Doğu stoa -- 2. Güney stoa -- 2.1. Güney stoa arkasındaki hamam ve hamama ait mekânlar -- 2.2. Güney stoa ilk yapı evresi -- 2.3. Güney stoa ikinci yapı programı evresi (Heraklios Stoası) -- 2.4. Çatı örtü sistemi -- 3. Batı stoa -- 4. Kuzey stoa -- III. Peristylos ve merkezindeki postament -- IV. Doğu stoa arkasındaki mekânlar grubu -- 1. Ana duvar bedeni: ön ve arka cepheler -- 2. Kuzey mekân -- 3. Güney mekân -- 4. Kuzey ve güney mekânların yapı evreleri ve işlevi üzerine -- 5. İmparator onurlandırma salonu (Kaisersaal) -- 6. 1965 yılı restorasyonu: yapının korunma durumu
C. RESTİTÜSYON -- I. Restitüsyon çalışmaları -- 1. Ön bilgiler -- II. Propylonun restitüsyonu -- III. Stoaların restitüsyonu -- 1.Doğu stoanın restitüsyonu -- 2. Kuzey, batı ve güney stoaların restitüsyonu -- IV. İmparator Onurlandırma Salonu'nun Restitüsyonu -- 1. Antenin restitüsyonu -- 2. Zeminin restitüsyonu -- 3. Uzun ve kısa kenar podyumlarının restitüsyonu -- 4. Birinci kat sütunlu ön cephesinin restitüsyonu -- 4.1. Kuzey ve güney köşe nişlerinin restitüsyonu -- 4.2. Arka duvar cephesi restitüsyonu -- 4.2.1. Uzun ve kısa kenar nişlerinin restitüsyonu -- 5. İkinci kat sütunlu ön cephesinin restitüsyonu -- 5.1. Kuzey ve güney köşe nişlerinin restitüsyonu -- 5.2. İkinci kat arka duvar cephesinin restitüsyonu -- 5.2.1. Uzun ve kısa kenar nişlerinin restitüsyonu -- 5.2.2. Arka duvar cephesinin restitüsyonu -- V. Çatının restitüsyonu -- VI. Plan restitüsyonu ve aediculalı cephenin yapı unsurları -- VII. Cephe tasarımının mimari özellikleri -- VIII. KATALOG -- 1. Stoaya ait bloklar -- 2. İmparator salonu alt katına ait bloklar -- 3. İmparator salonu üst katına ait bloklar
D. YAPININ DONANIMI -- I. Yapının donanımına dair verilerin değerlendirilmesi -- 1. Yazıtlar -- 2. Mermer levhalar ve sütunlar -- 3. Mozaik -- E. TASARIM VE YAPI TEKNİĞİ -- I. Yapının tasarım ve plan özellikleri -- 1. Tasarım ve plan özellikleri -- 2. Metroloji -- 3. Malzeme -- II. Teknik -- 1. Taş işçiliği -- 2. Taşçı işaretleri -- 3. Dübel, kenet ve kaldırma yuvaları -- 4. Çizgiler, kanırtma yuvaları ve yataklar -- F. TARİHLENDİRME -- I. Yapının tarihlendirilmesi ve tespit edilen evreler -- 1. Mimari bezemenin sınıflandırılması -- II. Geç Hadrianus - Erken Antoninler Dönemi’ndeki düzenleme -- 1. Normal korinth tipi başlıklar -- 2. Korinth tipi pilaster başlıklar -- 3. Ion tipi başlıklar -- 4. Arşitrav-friz blokları -- 4.1. Arşitrav-friz bloklarının değerlendirilmesi -- 5. Korniş blokları -- 6. Alınlık blokları -- 7. Yapının Geç Hadrianus - Erken Antonin Dönemi üzerine -- III.Geç Antonin - Erken Severuslar Dönemi'ndeki düzenleme -- 1. Normal korinth tipi başlıklar -- 2. Arşitrav-friz blokları -- IV. MS 4.yüzyıl sonu ile 5.yüzyıl başındaki düzenleme -- V. Yapı evreleri -- VI. Atölye sorunu (sorusu)
G. MİMARLIK TARİHİ -- I. Yapının mimarlık tarihi içindeki yeri ve önemi -- 1. Gymnasium geleneğinin yapıda tespit edilen izleri ve Geç Antik Çağ -- H. SİDE ŞEHİRCİLİĞİ VE M YAPISI -- I. M yapısı ve çevresinin Side şehirciliği içindeki değişim ve dönüşümü.

TABLE OF CONTENTS :
Kentin Tarihçesi ve Coğrafi Konumu -- Araştırma Tarihçesi -- Kazı Alanları ve Yapılar -- Kente Kısa Bir Bakış -- Akropolis -- Savunma Yapıları -- Surlar -- Kuleler -- Kapılar -- Hellenistik Güney Kent Kapısı -- Geç Dönem Kapısı -- Batı Kapı -- Doğu Kapı -- Tali Kapılar -- Tiyatro -- Stadion -- Sütunlu Caddeler -- Kuzey-Güney Doğrultulu Sütunlu Cadde -- Doğu-Batı Doğrultulu Sütunlu Cadde -- Taklar -- Demetrios-Apollonios Takı -- Hadrianus Dönemi Takı -- Macellum -- Kuzey Gymnasion (Cornutus Palaistrası) -- Hamamlar -- Güney Hamam -- Kuzey Hamam -- Anıtsal Çeşmeler -- Akropolis Eteğindeki Çeşme / Hadrianus Çeşmesi -- Septimius Severus Çeşmesi -- Severuslar Çeşmesi -- Tiyatro Çeşmesi -- Kavşak Çeşmesi -- Caracalla Çeşmesi -- Konutlar -- Nekropolis -- Artemis Pergaia Kültü -- Perge Heykeltıraşisi -- Perge'de Geç Antik Çağ -- Sözlük -- Seçilmiş Kaynakça
Summary Perge, Antalya kent merkezinin yaklaşık 18 km kuzeydoğusunda, modern Aksu ilçesindedir. Kentin bulunduğu ve Antik Çağ’da Pamphylia (tüm kabileler ülkesi) olarak adlandırılan bölge, günümüzde Antalya’nın ovalık kısmını kapsamakla beraber, kuzeyden Pisidia ve Toros Dağları, güneyden ise Akdeniz’le sınırlandırılmıştır. Kentte, Geç Neolitik-Kalkolitik Çağ’ı işaret eden ilk insan izlerine Akropoliste rastlanmış ayrıca Geç Kalkolitik, Erken, Orta ve Geç Bronz Çağlarına ilişkin buluntular da ele geçmiştir. Hellenistik Dönem’de yerleşim, Akropolisin güneyindeki ovaya doğru yayılmıştır. Kentin yüzeyde görünen yapılarının çoğu en parlak dönemi olan Roma İmparatorluk Dönemine aittir. Perge’de 1946 yılında, Ord. Prof. Dr. Arif Müfid Mansel tarafından İstanbul Üniversitesi adına başlatılan kazılar, Klasik Arkeoloji alanındaki ilk sistemli Türk kazılarının da başlangıcıdır. Mansel’in vefatının ardından kazılar Prof. Dr. Jale İnan tarafından sürdürülmüştür. Elinizdeki kitap, Perge Kazısı’nı İstanbul Üniversitesi adına devam ettiren üçüncü kazı başkanı Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu’nun öğrencileri tarafından hazırlanmıştır. Kentin misafirlerine doğru bilgi sunabilmek üzere Perge kazılarında kendi uzmanlık alanlarında çalışmış bilim insanlarınca kaleme alınan bu rehberin, kullanacaklara faydalı olmasını umarız. Perge gezisinin, mutlaka Antalya Arkeoloji Müzesi ziyareti ile taçlandırılmasını öneririz. Kenti ziyaret edecekler, kazılarda bulunan çok sayıda eserin sergilendiği Antalya Arkeoloji Müzesini de gezdikten sonra Perge’yi daha iyi tanıyacaklardır.

Ce recueil représente l'aboutissement d'un travail initié il y a plus d'un demi-siècle par A.G. Woodhead. Si la Pamphylie est une des dernières provinces à être touchées par l'amphorologie, c'est que ses timbres ne comportent ni ethnique, ni symbole, ni indication de fonction, mais seulement un, deux ou (très rarement) trois anthroponymes. Leur identification est donc difficile; quand elle est assurée, elle repose sur l'alphabet utilisé, la phonétique ou la morphologie des noms. On trouvera là environ 763 timbres, de basse époque hellénistique, provenant essentiellement d'Alexandrie et de sa région, la Pamphylie elle-même n'en fournissant que quelques-uns. Leur présentation est accompagnée d'une photo du document, d'un frottis et d'un dessin, qui permet de suivre l'apparat critique. Ce corpus soulève certes des questions actuellement sans réponse (nombre d'ateliers, cités concernées, etc.); il n'en confirme pas moins la prodigieuse originalité de l'onomastique d'une société faite d'osmoses successives, réparties sur un millénaire, entre populations indigènes et Grecs d'origines diverses.

Çalışmanın esasını Hirschfeld’in 1874 yılında gerçekleşen gezisi, özellikle de Hirschfeld’in yardımcısı Hermann Eggert’in seyahat günlükleri ve çizimlerinin yer aldığı ve halen Berlin’de bulunan dökümanlar oluşturmaktadır. Bu dökümanlar Hirschfeld’in kendi gezisi ile ilgili yayınladığı ön raporunu büyük oranda tamamlamaktadır. Ayrıca, Hirschfeld gezisinin sonuçlarını daha iyi değerlendirebilmek için, 1801 yılından itibaren bölgedeki araştırma tarihi ile ilgili yazılan diğer seyahatnamelerin derlenmesi de gerekmiştir. Bir sonraki bölümde, 1874-1922 yılları arasınıkapsayan araştırma tarihine yer verilmiştir. Perge’deki araştırmalar, 1923 yılı ile II. Dünya Savaşı sonu arasında büyük ölçüde durmuştur. Mansel tarafından 1946 yılında başlatılan, İnan ve Abbasoğlu’nun sürdürdüğü kazı çalışmalarına da kısaca değinilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde 200 yıllık araştırma tarihinin karanlıkta kalan hususlarına açıklık getirilmeye çalışılmış ve bunlar eleştirisel yaklaşımlarla özet şeklinde sunulmuştur.

Die international bereits erwartete Publikation der TIB Lykien und Pamphylien liegt nun in drei Teilen, in zwei Textbanden und einem Tafelband, vor. In uber eintausend einzelnen Ortseintragen und -darstellungen (Lemmata), vertieft durch dokumentarische Abbildungen und Karten, wird erstmals umfassend die historische Topographie und Geographie der sudwestlichen Turkei zusammengetragen - eine der reichsten Landschaften des antiken und mittelalterlichen Weltkulturerbes. Nirgendwo sonst am Mittelmeer finden sich auf dichtem Raum so grossartige Ruinenstatten wie in Sudwestanatolien. Die Autoren haben die gesamte bisherige wissenschaftliche Literatur verarbeitet, erganzt durch zahlreiche eigene Reisen vor Ort. So ist eine umfassende Regionalgeschichte des sudwestlichen Kleinasien entstanden - von den vorchristlichen Ursprungen uber die Antike und das byzantinische Mittelalter bis in die osmanische Fruhzeit. Auf der Grundlage kulturhistorischer und siedlungsgeographischer Forschungen sind erstmals eigene Stadtgeschichten entstanden, so fur Antalya und Myra, Perge und Side: historische Stadte, die heute touristische Brennpunkte sind. Hansgerd Hellenkemper und Friedrich Hild haben dank ihrer exzellenten Landeskenntnis ein Standardwerk vorgelegt, einen Markstein historischer Landesforschung im Rahmen der Tabula Imperii Byzantini der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften. Die Bande "Kilikien und Isaurien (TIB 5) und "Lykien und Pamphylien (TIB 8) dokumentieren nun die gesamten Kustenlandschaften der sudlichen Turkei. ...

Anadolu’nun güney kıyıları ile ilgili olarak yapılacak kapsamlı araştırma için başvurulacak kaynakların başında, İngiliz Amirali Francis Beaufort’un İzmir Limanı’ndan başlayıp, üzücü bir olay sonucu Ayas’da bitirmek zorunda kaldığı araştırmalarının ardından 1817’de çıkardığı “Karamanya” adıyla bilinen kitabı da yer alır.

Beaufort’un bir seyahatname niteliğindeki bu eseri, denizcilikle ilgili bilgilerin dışında, yurdumuzun güney kıyılarının tarihine, tarihi coğrafyasına, arkeolojisine ve nihayet 19. yüzyılın başlarındaki genel idari ve sosyal yapısına tuttuğu ışık gözardı edilmeyerek, Suna – İnan KIRAÇ Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü’nün yayın programına alınmıştır. Ali Neyzi ve Doğan Türker’in büyük bir çaba ve dikkatle gerçekleştirdikleri bu çeviride, özgün metne olabildiğince bağlı kalınmış ve müdahaleden kaçınılmıştır. Okuyucuya kolaylık amacıyla özellikle eski yer adlarının yanına, parantez içinde italik harflerle bugünkü adları eklenmiş; gerekli görülen yerlerde editörün dipnotlarıyla yeni bilgiler sunulmuş; yazarın dipnotları olduğu gibi bırakılmış; çizim, plan, resim ve yazıtlar ise hiç dokunulmaksızın tıpkı aktarılmıştır.

Pamphylia, üç yönden de Toros Sıradağlarıyla çevrelenir. Güneyinde ise doğal bir sınır olan Akdeniz uzanır. Bölgenin çekirdeğini oluşturan ve günümüz Antalya ilinin düzlük kısmını kapsayan verimli ova, dağ ve deniz arasında korunaklı bir coğrafya sunar. Bölgeyi çevreleyen sıradağlar her ne kadar Pamphylia’yı komşu bölgelerinden yalıtan doğal bir engel oluştursa da bölgenin dört ırmağı bu engeli aşarak kuzey ile güney arasında iletişimi sağlayan köprü işlevi görür.
Pamphylia’nın dağ, ova ve ırmaklarından oluşan topografik çeşitliliği bölgenin karakterini şekillendirmiş ve farklı halkları bu coğrafyaya çekerek bir arada yaşamalarını sağlamıştır. Böylece çok katmanlı bir Pamphylia kültürü oluşmuştur. “Pamphylia” ismi “tüm halklar (kabileler) ülkesi” şeklinde çevrilebilir. Bu isim etnik kökenden ziyade, doğası gereği birçok farklı halkın ve kültürün bir arada var olduğu kapsayıcı bir toprak parçasını ifade eder.
Son çalışmalara göre Pamphylia ne salt Eski Yunan kültürüne ne salt eski Anadolu kültürüne ev sahipliği yapmıştır; aksine, kendine özgü kültürüyle isminin hakkını verir. Küçük Asya’nın diğer bölgelerinde olduğu gibi Pamphylia’nın sınırları da politik, ekonomik ve sosyal gelişmelere bağlı olarak zaman içerisinde değişmiş ve yeniden belirlenmiştir. Kitaptaki makaleler çoğunlukla bölgenin çekirdeğini oluşturan ovada, bu ovanın uzandığı denizin kıyısında ve ovanın üstünde yükselen dağlık alanda yer alan kentlerin ve kırsal yerleşmelerin tarihine ve arkeolojisine odaklanmıştır.
***
Pamphylia is surrounded by the Taurus mountain range on three sides. To the South lies the Mediterranean Sea, a natural boundary. The fertile plain, which forms the core of the region and covers the flatlands of modern-day Antalya province, offers a sheltered area between the mountains and the sea. Although the mountain ranges surrounding the region form a natural barrier that isolates Pamphylia from its neighboring regions, the four rivers of the region overcome this barrier and serve as a bridge that provides communication between the North and South.
The topographical diversity of Pamphylia, shaped the character of the region and attracted different peoples and enabled them to live together. Thus, a harmonious and multi-layered Pamphylian culture was formed.The name “Pamphylia” can be translated as “the land of all peoples (tribes).” The name of the ancient region does not refer to ethnicity,but rather to an inclusive territory in which many different peoples and cultures coexisted.
According to latest studies, Pamphylia was neither the home of a purely Ancient Greek culture nor of a purely Ancient Anatolian culture; on the contrary, its unique culture lives up to its name. As in other parts of Asia Minor, the borders of Pamphylia have changed and were redefined over time due to political, economic and social developments. For this reason, ancient sources provide different accounts of the geographical boundaries of the region. The articles in the book focus on the history and archaeology of the cities and rural settlements on the plain that forms the core of the region, on the coast of the sea from which the plain extends, and in the mountainous area rising above the plain.